25 APRIL 2024. - Wet houdende verdere omzetting van de richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures, van de richtlijn 2012/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2012 betreffende het recht op informatie in strafprocedures en van de richtlijn 2013/48/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2013 betreffende het recht op toegang tot een advocaat in strafprocedures en in procedures ter uitvoering van een Europees aanhoudingsbevel en het recht om een derde op de hoogte te laten brengen vanaf de vrijheidsbeneming en om met derden en consulaire autoriteiten te communiceren tijdens de vrijheidsbeneming
HOOFDSTUK 1. - Algemene bepaling
Art. 1-2
HOOFDSTUK 2. - Wijzigingen van het Wetboek van strafvordering
Art. 3-9
HOOFDSTUK 3. - Wijzigingen van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis
Art. 10-11
HOOFDSTUK 1. - Algemene bepaling
Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 74 van de Grondwet.
Art.2. Deze wet vervolledigt de omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures, van de Richtlijn 2012/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2012 betreffende het recht op informatie in strafprocedures en van de Richtlijn 2013/48/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2013 betreffende het recht op toegang tot een advocaat in strafprocedures en in procedures ter uitvoering van een Europees aanhoudingsbevel en het recht om een derde op de hoogte te laten brengen vanaf de vrijheidsbeneming en om met derden en consulaire autoriteiten te communiceren tijdens de vrijheidsbeneming.
HOOFDSTUK 2. - Wijzigingen van het Wetboek van strafvordering
Art.3. In artikel 47bis van het Wetboek van strafvordering, ingevoegd bij de wet van 12 maart 1998 en vervangen bij de wet van 21 november 2016, worden de volgende wijzigingen aangebracht:
1° paragraaf 2 wordt aangevuld met de bepaling onder 9), luidende:
"9) hij recht heeft op kosteloze vertolking en vertaling in een taal die hij verstaat van de relevante passages van, in voorkomend geval, het bevel tot aanhouding of het Europees aanhoudingsbevel, de dagvaarding en de rechterlijke uitspraak, binnen een redelijke termijn, indien hij de taal van de procedure niet verstaat.";
2° paragraaf 2 wordt aangevuld met een lid, luidende:
"Vooraleer wordt overgegaan tot het verhoor van een verdachte die de taal van de procedure niet spreekt of verstaat, met inbegrip van de verdachte die lijdt aan spraak- en gehoorstoornissen, wordt hem voorafgaand aan het eerste verhoor gevraagd in welke taal die hij verstaat hij wenst te worden bijgestaan voor het verdere verloop van de rechtspleging door een tolk en de vertaling wenst te bekomen van relevante passages van, in voorkomend geval, het bevel tot aanhouding of het Europees aanhoudingsbevel, de dagvaarding en de rechterlijke uitspraak."
3° paragraaf 3, tweede lid, wordt vervangen als volgt:
"Indien het in het eerste lid bedoelde verhoor een minderjarige betreft die zich zonder advocaat aanmeldt voor verhoor, wordt contact opgenomen met de permanentiedienst die wordt georganiseerd door de Orde van Vlaamse balies en de Ordre des barreaux francophones et germanophone, of, bij gebrek hieraan, door de stafhouder van de Orde of zijn gemachtigde teneinde de door die minderjarige gekozen advocaat of een andere advocaat te contacteren en hem door die advocaat te laten bijstaan tijdens het verhoor. Het verhoor kan pas plaatsvinden na een vertrouwelijk overleg tussen de minderjarige en een advocaat, dit ofwel in een lokaal van de politie ofwel telefonisch. Het verhoor van de minderjarige kan enkel gebeuren in aanwezigheid van zijn advocaat.";
4° in paragraaf 3, vijfde lid, worden de woorden "kan het verhoor pas plaatsvinden na een vertrouwelijk overleg tussen de minderjarige en een advocaat, dit ofwel in een lokaal van de politie ofwel telefonisch. Teneinde de door hem gekozen advocaat of een andere advocaat te contacteren en door deze bijgestaan te worden tijdens het verhoor, wordt contact opgenomen met de permanentiedienst die wordt georganiseerd door de Orde van Vlaamse balies en de "Ordre des barreaux francophones et germanophone", of bij gebrek hieraan door de stafhouder van de Orde of zijn gemachtigde" vervangen door de woorden "is het tweede lid van toepassing";
5° in paragraaf 4 worden de woorden ", 15bis" telkens opgeheven;
6° in paragraaf 6, 7), wordt de zin "De advocaat kan aanwezig zijn tijdens het verhoor, dat evenwel reeds een aanvang genomen kan hebben." opgeheven;
7° in paragraaf 6, 9), worden de woorden ", 15bis" opgeheven.
Art.4. Artikel 145, vijfde lid, van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 28 oktober 2016, wordt vervangen als volgt:
"De beklaagde die de taal van de procedure niet verstaat, ontvangt binnen een redelijke termijn de schriftelijke vertaling van de relevante passages van de dagvaarding in een taal die hij verstaat en die hij voorafgaand aan het eerste verhoor overeenkomstig artikel 47bis van dit Wetboek of artikel 16, § 6bis, van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis heeft gekozen, zodat hij kennis heeft van de hem ten laste gelegde feiten en hij zich effectief kan verdedigen. De kosten van vertaling zijn ten laste van de Staat. Het secretariaat van het parket staat in voor de opdracht tot vertaling van het document en de verzending ervan."
Art.5. In artikel 164, § 1, van hetzelfde Wetboek, hersteld bij de wet van 28 oktober 2016, worden het eerste lid en het tweede lid vervangen als volgt:
"De beklaagde die de taal van de procedure niet verstaat, ontvangt binnen een redelijke termijn een schriftelijke of mondelinge vertaling van de relevante passages van het vonnis in een taal die hij verstaat en die hij voorafgaand aan het eerste verhoor overeenkomstig artikel 47bis van dit Wetboek of artikel 16, § 6bis, van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis heeft gekozen, zodat hij kennis heeft van de feiten waarvoor hij veroordeeld is en hij zich effectief kan verdedigen. De griffie van de rechtbank staat in voor de opdracht tot vertaling van het document en de verzending ervan.
De mondelinge vertaling of de mondelinge samenvatting laat het eerlijke verloop van de procedure onverlet en wordt in het proces-verbaal van de terechtzitting vermeld."
Art.6. Artikel 184ter van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 10 april 2003, wordt opgeheven.
Art.7. Artikel 216quater, § 1, vierde lid, van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 28 oktober 2016, wordt vervangen als volgt:
"De beklaagde die de taal van de procedure niet verstaat, ontvangt binnen een redelijke termijn de schriftelijke vertaling van de relevante passages van de kennisgeving in een taal die hij verstaat en die hij voorafgaand aan het eerste verhoor overeenkomstig artikel 47bis heeft gekozen, zodat hij kennis heeft van de hem ten laste gelegde feiten en hij zich effectief kan verdedigen. De kosten van vertaling zijn ten laste van de Staat. Het secretariaat van het parket staat in voor de opdracht tot vertaling van het document en de verzending ervan."
Art.8. Artikel 275, tweede lid, van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 28 oktober 2016, wordt vervangen als volgt:
"De beschuldigden die de taal van de procedure niet verstaan, ontvangen de schriftelijke vertaling van de relevante passages van de akte van beschuldiging in een taal die zij verstaan en die ze hebben gekozen voorafgaand aan het eerste verhoor overeenkomstig artikel 47bis van dit Wetboek of artikel 16, § 6bis, van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, zodat zij kennis hebben van de hen ten laste gelegde feiten en zij zich effectief kunnen verdedigen. Het secretariaat van het parket staat in voor de opdracht tot vertaling van het document en de verzending ervan."
Art.9. In artikel 285, § 3, van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 18 oktober 2016, worden de volgende wijzigingen aangebracht:
1° voor de eerste zin wordt een zin ingevoegd, luidende:
"De beschuldigden ontvangen binnen een redelijke termijn de schriftelijke vertaling van de relevante passages van die documenten in een taal zij verstaan en die zij hebben gekozen voorafgaand aan het eerste verhoor overeenkomstig artikel 47bis van dit Wetboek of artikel 16, § 6bis, van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, zodanig dat zij zich effectief kunnen verdedigen. De griffie van de rechtbank of, in voorkomend geval, het secretariaat van het parket, staat in voor de opdracht tot vertaling van het document en de verzending ervan.";
2° in de eerste zin, die de tweede zin wordt, worden de woorden "beschuldigden en de" opgeheven.
HOOFDSTUK 3. - Wijzigingen van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis
Art.10. In artikel 2bis van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, ingevoegd bij de wet van 13 augustus 2011, vervangen bij de wet van 21 november 2016 en gewijzigd bij de wet van 31 oktober 2017, worden de volgende wijzigingen aangebracht:
1° de laatste zin van paragraaf 2, tweede lid, wordt opgeheven;
2° paragraaf 2, derde lid, wordt vervangen als volgt:
"Indien het geplande vertrouwelijke overleg niet binnen twee uren heeft kunnen plaatsvinden, vindt alsnog een contact met de permanentiedienst plaats teneinde het vertrouwelijk overleg met de advocaat en de bijstand van de advocaat tijdens het verhoor onverwijld te regelen. Het verhoor kan geen aanvang nemen zonder de effectieve bijstand van de advocaat.";
3° de eerste zin van paragraaf 10 wordt vervangen als volgt:
"De procureur des Konings of de gelaste onderzoeksrechter kan, naargelang van de stand van de procedure, uitzonderlijk, bij een met redenen omklede beslissing tijdelijk afwijken van het zonder onnodig uitstel voorzien van het recht op toegang tot een advocaat, indien de geografische afstand waarop de verdachte zich bevindt het onmogelijk maakt om het recht op toegang tot een advocaat onverwijld na de vrijheidsbeneming te kunnen waarborgen en de uitoefening van deze rechten niet kan worden gerealiseerd door middel van radio, telefoon, audiovisuele of andere technische middelen."
Art. 11. In artikel 16 van dezelfde wet, laatstelijk gewijzigd bij de wet van 31 juli 2023, worden de volgende wijzingen aangebracht:
1° in paragraaf 2, vierde lid, worden de woorden "hij kan bijwonen" vervangen door de woorden "bijwoont, onverminderd de uitzonderingen bepaald in artikel 2bis, § 9";
2° in paragraaf 2, vierde lid, worden de zinnen "De ondervraging kan op het voorziene uur aanvangen, zelfs indien de advocaat nog niet aanwezig is. Als de advocaat ter plaatse komt, woont hij het verhoor bij." opgeheven;
3° het eerste lid van paragraaf 6bis wordt vervangen als volgt:
"De verdachte die de taal van de procedure niet spreekt of verstaat, heeft recht op een schriftelijke of mondelinge vertaling van de relevante passages van het bevel in een taal die hij verstaat, zodat hij kennis heeft van de hem ten laste gelegde feiten en hij zich effectief kan verdedigen. Indien dit het eerste verhoor betreft, wordt hem voorafgaand aan het verhoor gevraagd in welke taal die hij verstaat hij wenst te worden bijgestaan voor het verdere verloop van de procedure door een tolk en de vertaling wenst te bekomen van relevante passages van, in voorkomend geval, het bevel tot aanhouding of het Europees aanhoudingsbevel, de dagvaarding en de rechterlijke uitspraak. De vertaling wordt verstrekt binnen een redelijke termijn. De mondelinge vertaling of de mondelinge samenvatting laat het eerlijke verloop van de procedure onverlet. De griffier van de onderzoeksrechter staat in voor de opdracht tot vertaling van het document en de verzending ervan."